NİŞAN-lanmak

NİŞAN-lanmak

Merhaba. Bugün size farkındalık yaratmak istediğim bir konu var. Nişanlanmak. Belirti, im, iz demektir. Diyelim ki bir silah ya da bir okla atış yapılacak, atış yapılacak yere önce göz ile bir yol belirlenir. Nokta belli olduktan sonra atış yapılır. Nişan alma işlemi, hedef atış öncesi nokta belirleme işlemidir. İkinci anlam ise iki kişi hayatlarını birleştirmeye karar verdikten sonra sevdiklerine ve dosta düşmana karşı; ‘bakın bu kızla ben hayatımı birleştiriyorum artık ona talip olmayın’ ya da ‘bakın bu adamı ben eş olarak seçtim artık benim hayat arkadaşım’ mesajı vermek için toplum geleneği olan nişan törenidir. Yani yol arkadaşı üzerine işaret koyma nişan almadır.

Nişanlanmaktaki teorik amaç bence çok mantıklı, böylelikle olası yanlış anlama ve farklı ümit, yanlışlıklara kırmızı ışık yakmaktır. Benim takıldığım kısım amaç teorikte mükemmel fakat pratikte biraz amacından sapıyormuş gibi geliyor. Nişan-lanmak yerini nişan-almaya çeviriyor. Olayı daha iyi aktarabilmek için size bizzat şahit olduğum bir nişan öncesinden bahsetmek istiyorum. Yer bir kozmetik ve kişisel bakım mağazası. Kişiler nişanlanmaya karar vermiş bir çift ve annelerinden oluşan dört kişilik bir grup. Kozmetik mağazasına girip nişan alışverişi yapmak istediklerini söylüyorlar. Gelin hanım için alışverişe gelinmiş. Satış danışmanı önce gelin adayı arkada ‘evet bundan da istiyorum, evet bu da çok güzel, o da olsun’ diyerek hiç etiket bakmadan sepeti bir güzel doldurdu. Sepet doldukça kızın yüzünde gülümseme, adamın yüzünde gerginlik çizgileri büyümeye başladı. Tatlı tatlı alışveriş yapmanın da bir acı faturası olacak elbet. Kasada ürünler okutuldukça rakam büyümeye başladı. Damat bey gerildi dudaklarını kemirmeye başladı. Damat annesi gergin. Gelin ve annesi keyifli. Son ürün de okutuldu. Toplam tutar 1462 TL. Sessizlik. Damadın annesi elini ağzına kapattı. Damat elini cebine attı. Bir miktar para çıkarttı. 600-700 lira civarı para. Birkaç tane kart çıkarttı. Yetersiz bakiye. ‘Ben’ dedi, ‘bankadan para çekeyim’. Kartlar yetersiz bakiye dedi, ne para çekmesi? Tabii damadın bu sıkıntılı durumu gelinin annesinde şöyle bir yansımaya neden oldu: ‘Kızım alamayacaklarsa birkaç parça bir şey bırak bari!’ Damadın annesinin gözü doldu ve daha fazla durmayıp mağazadan çıktı. Damat da para bulmak için çıktı. Kasa beklemeye alındı. Bütün bunlar yaşanırken asıl gelinin tavrı beni üzdü. Gelin hanımın annesine cevabı: ‘Anne bunları yüzüme sürüyorum kalitesiz bir şey süremem ya, hem bunları evlenmeden önce aldırdım aldırdım. Yoksa bir daha hayatta aldıramam.’ Dedi. Satış danışmanı öneri olarak dedi ki ‘aldığınız kozmetik ürünlerinden biri 100 TL, isterseniz ona yakın daha hesaplı başka bir şey verelim. Gelin hanım: ‘peki tamam ama lütfen kaliteli bir şey olsun.’ Damat bey geldi. Anne ortada yok. Damat bey arkadaşı borç getirmiş fakat onda da 1462 TL çıkmamış. Zar zor 1000 TL çıkarttılar. Üstünde olan alışveriş ürünleri bırakıldı. Hesap ödendi ve mağazadan çıkış yapıldı. Çıkarken istediği tam olmadığı için gelin de mutsuz, damat zaten küçük düşürülmenin, ezilmenin ve fakirliğinin altında ancak nefes alabilecek konumdaydı.

Hikâyenin şahit olduğum kısmı bu kadardı. Öncesini veya sonrasını bilmiyorum. Bu kısım beni sorgulatmaya yetti. Şimdi bu çift nasıl birlikte bir taş altına el koyabilir? Bu adam nasıl bu yükün altından tek başına kalkabilir? Gerçekten nişanlanmak için ritüelin bu kadarına gerek var mı? İnsan evleneceği, aynı evin içerisinde ekmek bölüşeceği insana bunu nasıl yapar? ‘E erkek tarafı da ona göre hazırlıklı gelseydi bu duruma düşmeseydi!’ Siz hiç sıkıntı çekmediniz galiba, etrafınıza baktınız mı? İnsanlar ne sıkıntılar çekiyor? Geçim sıkıntısı ne demek? Asgari ücret ne demek? Açlık sınırı, yokluk sınırı? Enflasyon? Aç kalmak ne demek biliyor musunuz?

İnsan sevdiği biriyle hayat birleştirmesi için illa zengin olmasına gerek olmamalı. Gelenek ve görenekler yok olsun demiyorum lakin karşı tarafın da gücünün ve yeterliliğinin sınırını bilmek ve duygudaşlık kurmak önemli. Nişan alışverişine çıkılsın elbet lakin 100 liralık bir kozmetik ürünü yerin 46 liralık bir kozmetik ürünü de iş görür bence. Yani 100 liralık bu kozmetik ürünün giriş bölümünde bahsettiğim nişan tanımının içindeki yeri neresi? Nişanlanmak eylemi böyle tavırlardan sonra nişan-almaya dönüşüyor. Karşı tarafı yolmak için hedef almak. Mutlu hayatların müsebbibi pahalı başlangıçlar değildir. Nişan-almayın, Nişanlanın. Evlenin. Mutlu birliktelikler kurun. Mutlu olun. Mutlu kalın.